Cukrzyca i jej powiązanie z pogorszeniem narządu słuchu

Cukrzyca typu I oraz II charakteryzują się podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Stan taki jest destrukcyjny dla wielu narządów, w tym słuchu. Lekarze odnotowuję często pogorszenie słuchu u osób chorych na cukrzycę. Według badań epidemiologicznych zaburzenie pracy narządu słuchu znacznie częściej występuje u diabetyków (rycina poniżej) [1]

Rys. 1. Występowanie zaburzenia słuchu w zależności od wieku u chorych na cukrzycę (niebieski) i ludzi zdrowych (fioletowy).

Stale wyrównujące się wartości wraz z wiekiem, najlepiej widoczne u ludzi w wieku 60-69 na rycinie powyżej związane są z starczym przytępieniem słuchu – tzn. z kumulacją skutków starzejącego się narządu słuchu z wiekiem [1]. W metaanalizie z 2013 roku [2] potwierdzono, że ryzyko pogorszenia słuchu jest znacznie wyższe u diabetyków (OR = 2,15) i było znacznie wyższe u ludzi poniżej wieku 60 lat (OR = 2,61) w porównaniu do ludzi powyżej tego wieku (OR = 1,58).

Ze względu na umiejscowienie ślimaka (anatomiczna część ucha wewnętrznego) w kości skroniowej nie jest możliwe dokładne poznanie mechanizmu w jaki cukrzyca przyczynia się do zaburzenia słuchu. Jednakże, do chwili obecnej wysunięto pewne przypuszczenia dotyczące możliwych mechanizmów za to odpowiadających.

Ryciny przedstawiające budowę ucha znajdują się przed referencją, na końcu wpisu.

Prawdodpobnymi wyjaśnieniami są [1]:

·        Uszkodzenie mikronaczyniowe ślimaka ucha wewnętrznego (ang. cochlea) oraz prążka naczyniowego (ang. stria vascularis) – organu odpowiadającego za sekrecję śródchłonki (ang. endolymph) umożliwiającej mechanotransdukcję komórek włoskowatych/zmysłowych (ang. hair cells). Zmiany te nie są obserwowane u wszystkich diabetyków

·        Zmiany patofizjologiczne zaobserwowane w badaniach pośmiertnych diabetyków dotyczą prążka naczyniowego oraz komórek włoskowatych, jednak zmiany te nie były obserwowane u wszystkich. Z tego powodu nie można uznać tych doniesień jako patofizjologię rozwoju pogorszenia słuchu u cukrzyków. Na dodatek zmiany te obserwowane są również w procesie starzenia się tego narządu

·        Podniesiony poziom glukozy w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz przychłonce (ang. perilymph) mogą prowadzić do dysfunkcji ślimaka

·        Zmiany spowodowane cukrzycą mogą powodować ponadto uszkodzenia układu nerwowego w uchu środkowym, a także zmiany miażdżycowe w mikrokrążeniu tętnicy błędnikowej, zwężenie światła naczynia krwionośnego w błonie podstawowej, a nawet demielinizacji gałęzi nerwu słuchowego (ang. cochlear nerve) oraz atrofii blaszki spiralnej kostnej (ang. spiral ganglion)

·        Spadek liczby komórek włoskowatych obserwowany u diabetyków

Diabetycy mogą również mieć zaburzoną propriocepcję oraz układ przedsionkowy ucha ze względu na powiązanie układu krążenia ślimaka z narządem równowagi [3].

Ze względu na powiązanie między podwyższonym poziomem we krwi a pogorszeniem słuchu zalecane jest, by osoby chore na cukrzycę bądź osoby u których w rodzinie występowała bądź występuje cukrzyca kontrolowały poziom glukozy we krwi dla prewencji tego narządu [1].

Dotychczas nie poznano dokładnie mechanizmu w jaki sposób cukrzyca wpływa na narząd słuchu, dalsze badania są niezbędne by zrozumieć patofizjologię tego procesu.

Ryciny

 Rys. 2. Budowa narządu słuchu. Widoczne ucho zewnętrzne, środkowe, wewnętrzne wraz z ślimakiem. [źródło: wikipedia].

Opis prawdopodobnych wyjaśnień dotyczą budowy wewnętrznej ślimaka, dokładnie narządu Cortiego - zamieszczonego na rycinie poniżej wraz z opisem oraz przekrój pionowy przez ślimak narządu wewnętrznego ucha.

Rys. 3. Narząd Cortiego. 1. Przychłonka (perylimfa); 2. Śródchłonka (endolimfa), 3. Błona pokrywająca(nakrywkowa); 4. Narząd Cortiego: 5. Komórki zmysłowe wewnętrzne, 6. Komórki zmysłowe (włoskowate) zewnętrzne, 7. Komórki filarowe wewnętrzne, 8. Komórki filarowe zewnętrzne, 9. Komórki falangowe (wew. i zew.), 10. Komórki Hansena, 11. Komórki Bordera(le.)i Klaudiusza(pr.), 12. Błona podstawna, 13. Przewód ślimakowy (ductus cochlearis), a. Schody środkowe (scala media), 14. Tunel wewnętrzny (Cortiego), 15. Bruzda spiralna wewnętrzna, 16. Schody bębenka, 17. Blaszka spiralna kostna, 18. Gałąź nerwu słuchowego (czaszkowego VIII), 19. Włókno odprowadzające, 20. Włókno doprowadzające [źródło: wikipedia].

Rys. 4. Przekrój pionowy przez ślimak narządu wewnętrznego ucha. Tłumaczenie wybranych części znajduje się w tekście [źródło: wikipedia].

Piśmiennictwo

1.      Bainbridge K. Diabetes and Hearing Impairment: An Epidemiological Perspective. American speech-language-hearing association.

2.      Horikawa C., Kodama S., Tanaka S., et al. Diabetes and risk of hearing impairment in adults: a meta-analysis. J Clin Endocrinol Metab. 2013 Jan;98(1):51-8.

3.      Hirose K. Hearing loss and diabetes: You might not know what you’re missing. Ann Intern Med. 1 July 2008; 149(1): 54-55.